Communicatie kent volgens de theorie twee zienswijzen: De ‘smalle’ en de ‘brede’ benadering. De ‘smalle’ benadering is gericht op communicatie over het veranderingsproces. De inzet van communicatie wordt gebruikt om de verandering aan te kondigen en te verklaren, om positieve en negatieve verwachtingen te managen. Ook wordt communicatie gezien als middel om weerstand te adresseren en inspanning te vergroten. De ‘brede’ benadering argumenteert dat verandering onderdeel uitmaakt van communicatie.
Figuur 5 Communicatie volgens de kleuren bron: Leren veranderen.
Verandering roept altijd weerstand op! Uit leren veranderen is de volgende passage te halen: “Weerstand tegen verandering hoort bij verandertrajecten, het komt altijd voor. Het is echter wel schadelijk. Van nature verzetten mensen zicht tegen veranderingen. Men name de medewerkers, de niet-managers, vertonen de meeste weerstand. Weerstand tegen veranderingen is vooral een massafenomeen.”
De motieven tegen verandering, de weerstandsfactoren, worden onderscheiden in:
-
Psychologische barrières
-
Organisatorische barrières
-
Sociale barrières
Het verminderen van weerstand is onlosmakelijk verbonden met het verhogen van de veranderingsbereidheid. Werther en Davis verklaren dat medewerkers bij participatie minder reden hebben om weerstand te vertonen. Doordat hun behoeften en verlangens serieus worden genomen, voelen ze zich ook veilig in een veranderende situatie.
Door de combinatie angst en onbekendheid is er in het begin van een veranderproces weerstand tegen elke verandering. Om deze weerstanden aan te gaan zijn er verschillende strategieën die afhangen van de intensiteit van de weerstand. Het onderstaande model geeft de relatie aan tussen de mate van weerstand en de keuze van de strategie daarop.
-
Communicatie: Communicatie in een verandertraject is van het allergrootste belang. De communicatie aanpak is dus ook van essentieel belang om alle belanghebbenden te informeren over de aankomende verandering. In deze strategie is het doel informatie te verschaffen over de verandering, beweegredenen en voordelen voor de werknemers.
-
Participatie: Participatie is belangrijk om bredere toewijding voor het veranderproces te verwerven door te participeren in de besluitvorming.
-
Faciliteren: Faciliteren is het onderzoeken van weerstandsgebieden, overtuigen van medewerkers en het ondersteunen van gedragsverandering.
-
Onderhandelen: Onderhandelen is het formeel in informeel onderhandelen om de weerstand te overwinnen.
-
Manipulatie: Manipulatie is het gebruik van de ‘positiemacht’ om de bereidheid te vergroten.
-
Dwang: Dwang zet in op expliciete of impliciete dwang.
Wilt u meer weten of heeft u een veranderingstraject? Klik dan hier om contact op te nemen.